Ooit zat ik in een klas op de middelbare school waar we de leraren vaak tot wanhoop brachten. Niet omdat we zo luidruchtig waren. Nee integendeel. Er was een stille afspraak dat, als de één geen antwoord wist op een vraag van de leraar, de rest dan ook niks zei. ‘We weten het niet’ straalden we met de hele klas uit, ook al wisten we het misschien wel.
Dat was natuurlijk nog in het ‘stenen tijdperk’ zonder digitale middelen, en toen hoefde je ook nog niet alles te weten. De versnelling van de laatste decennia vraagt steeds meer om een pasklaar antwoord op elk moment. Je wordt geacht meteen te beslissen als de energieleverancier je belt met een aanbieding. Als je net iets groots afgerond hebt, is het wel de bedoeling dat je je volgende plan al klaar hebt liggen. En wil je een huis huren of kopen, moet je liefst vandaag nog reageren om het te krijgen.
En toen werd het dus voorjaar 2020. Een tijd waarin we opeens heel veel niet weten. Hoe gaat het verder met dit coronavirus? Hoe ziet ons leven er straks uit? Kan ik mijn bedrijf redden? Hou ik mijn baan? Kan ik nog wel op vakantie naar het buitenland? Ontelbare vragen die in duizenden hoofden rondgaan. Naarstig zoeken we naar antwoorden, zodat we weer een beetje controle voelen. Want niet weten waar we aan toe zijn, is onwennig en heel ongemakkelijk.
Ons leven leek zo ‘maakbaar’. Overal was een antwoord op en alles werd gepland, soms heel ver vooruit al. En nu is opeens alles anders en niets meer zeker. We moeten de onzekerheid ‘verduren’, het niet-weten toelaten. En als deze tijd nu ergens goed voor is, dan is het wel dat we leren om weer ruimte te geven aan twijfel, aan het nederige besef dat niet alles te managen, controleren en fiksen is. Dat we ontdekken dat controle een illusie is.
Maar gelukkig we hebben wel een andere zekerheid. Eentje waar we vaak nog te weinig op vertrouwen, misschien omdat het te simpel lijkt. De zekerheid namelijk dat jij er Bent. Nu. En dat dát het belangrijkste is, en het beginpunt van alles. Van binnen zit namelijk meer ‘weten’ dan je soms beseft. Hoe meer je de basis in jezelf zoekt en hoe meer je daarop durft te vertrouwen, hoe minder kwetsbaar en afhankelijk je bent van de dingen om je heen.
